Ceza hukukunun önemli koruma tedbirlerinden biri de tutuklamadır. Kolluk ve savcılık ifadesi sonrası Sulh Ceza Hakimliğine sevk edilen şüpheli hakkında verilen tutuklama kararına itiraz edilebilmektedir. Sadece soruşturma evresinde değil kovuşturma evresinde de kişiler hakkında tutuklama kararı verilebildiği bir gerçektir. Peki bu kararlara karşı itiraz hakkımızı nasıl kullanmalıyız? 2021 yılında tutuklama kararına itirazda nasıl bir yol izlenmelidir? Tüm bu soruların cevaplarını değerlendireceğiz.
Tutuklama, CMK’nın 100 ve devamı maddelerinde düzenlenerek hüküm altına alınmıştır. Tutuklama ile ilgili düzenlenen bu hükümler şüpheli hakkında verilen tutuklama kararına itiraz ettiğimizde kullanacağımız argümanlarımızdır. Ceza Muhakemesi Kanunun 100. maddesinde tutuklama nedenleri aktarılmaktadır. Bu demek oluyor ki kanunda ifade edilen nedenlerin varlığı ya da CMk’nın 100. maddesinin 3. fıkrasındaki suçlardan herhangi biri ile hakkında soruşturma yürütülen kişi tutuklanabilecektir. İlgili maddeden anlaşıldığı üzere örneğin hakkında delil karartma ya da kaçma şüphesi olmayan bir şüpheli ile ilgili lehe hususlara değinilerek tutuklama kararına itiraz edilebilecektir. Buna göre tutuklama nedenlerinin var olmadığı savunmasında bulunulabilir.
Aynı şekilde bahsi geçen maddenin devamı maddelerinde değinildiği üzere bazı durumlarda tutuklama kararı verilememektedir. Buna göre; Sadece adlî para cezasını gerektiren suçlarda veya vücut dokunulmazlığına karşı kasten işlenenler hariç olmak üzere hapis cezasının üst sınırı iki yıldan fazla olmayan suçlarda tutuklama kararı verilemez. Buna göre salt adli para cezası alınabilecek bir suç sebebiyle hakkında soruşturma yürütülen şüpheli tutuklanamayacaktır. Bu kişinin tutuklanması durumunda açıkça kanun maddesindeki hükmün ihlali gerekçesi ile itiraz hakkı kullanılabilecektir.
Tutuklama kararı sonrasında ifade ettiğimiz üzere şüpheli/sanığın suçsuz olmasından ziyade önce usule ilişkin savunmalar varsa bizce aktarılmalıdır. Usulde yapılan eksiklikler esası etkileyebilecek boyuttadır. Tutuklama yasağının var olduğu bir durumda tutuklama kararı vermek ya da tutuklama nedenlerinin var olmamasına rağmen verilen tutuklama kararının gerekçesinde “kaçma şüphesinin varlığı” ifadesini kullanmak verilen kararı hukuka uygun kılmayacaktır. Salt Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İmal ve Ticareti suçlaması ile hakkında soruşturma yürütülmesi şüphelinin “katalog suçun varlığı” gerekçesi ile tutuklanmasını haklı kılmamalıdır. Bizce bu gerekçe yeterli bir gerekçe değildir. Tutuklama kararı verilirken kararın bir tedbir mahiyetinde olup cezalandırma boyutuna varmamasına dikkat edilmesi gerektiği düşüncesindeyiz. Zira; tutuklama kararı sonrası her ne kadar tutukluluğun gözden geçirilmesi söz konusu olsa da etkili bir savunma ve ifade verme daha çok duruşma esnasında gelişmektedir. Bu sebeple iyi bir itiraz dilekçesiyle kararı hem usulen hem de esasen (suç vasfının değişme ihtimalinin var olduğu gibi) itiraza konu edip varsa tutuklanan kişinin kişisel durumlarını da eklemek faydalı olacaktır. (engelli olması gibi )
Tutuklama Kararına İtiraz Dilekçesi Nasıl Yazılır?
Tutuklama kararına itiraz etmek isteyen ilgilinin CMK’nın 267 ve 268. maddelerindeki usule göre kararın öğrenilmesinden itibaren 7 GÜN içerisinde karara karşı kararı veren mahkemeye itiraz etmeleri gerekir. Kararı veren hakimlik/mahkeme itiraz hususunu değerlendirerek itirazı yerinde görürse kararını düzeltir; yerinde görmezse en çok üç gün içinde, itirazı incelemeye yetkili olan mercie gönderir. Aynı maddelerde karara karşı itirazı incelemeye yetkili merci madde halinde belirtilmiştir. Buna göre örneğin, Diyarbakır ilinde tutuklanan bir şüpheli hakkında tutuklama kararının Diyarbakır 3. Sulh Ceza Hakimliğince verildiğini düşünelim. Bu durumda itirazı incelemeye yetkili merci bir üst hakimlik varsa bir üst hakimlik olan Diyarbakır 4. Sulh Ceza Hakimliği olacaktır.
Tutuklama Kararına İtiraz Dilekçesi Örneği 2022
